|
|
Sabbatsjoar en jubeljoar (25: 1-26:46)
|
Leviticus 25
01De HEER zee tegen Mozes op baarg Sinai:
02"Zeg tegen Isrelieten: 'As ie ainmoal in t laand binnen dat ik joe geven zel, mout t laand rust kriegen, n sabbatsrust, wijd aan de HEER.
03Zès joar achternkander mag ie joen laand inzaaien, joen droevetoen snuien, en opbrengst inhoalen.
04Mor t zeuvende joar mout ie t laand rusten loaten. Dat is n sabbatsjoar, wijd aan de HEER. Ie maggen joen laand den nait inzaaien, joen droevetoen nait snuien,
05t koorn dat vanzulm opkomt nait inhoalen en droeven nait plokken van joen nait-snuide droevebozzen. t Mout veur t laand n joar wezen van volsloagen rust.
06Wat ter in dat joar op t laand waast, is veur joe aalmoal. Ie maggen der zulm van eten, mor joen sloaven en sloavinnen ook en joen aarbaiders en vremden dij bie joe touholden.
07Joen vij en daaiern in t wild kinnen der ook van eten.
08Noa verloop van zeuven sabbatsjoaren, noa zeuvende moal zeuven joar, as ter negenvatteg joar om binnen,
09mout ie op tiende dag van zeuvende moand haard op ramshoorn bloazen. Op Grode verzoendag mout in t haile laand ramshoorn klinken.
10 Elk fieftegste joar zel veur joe n haaileg joar wezen doar vrijdom in kundegd wordt veur ale inwoners van t laand. Dat is t jubeljoar. Elk kin den noar zien aigen laand en zien aigen volk weeromgoan.
11 Elk fieftegste joar zel veur joe jubeljoar wezen. Ie maggen den nait zaaien, t koorn dat vanzulm opkomt nait inhoalen en droeven nait plokken van joen nait-snuide droevebozzen.
12 t Is jubeljoar. Dij zel joe haaileg wezen. Ie zellen den leven van wat of vanzulm opkomt.
13 In t jubeljoar zel elk noar zien aigen grond weeromgoan.
14 As ie n stok laand aan n aander verkopen of ie kopen wat van hom, den mag ie nkander nait ofzetten.
15 t Aantal joaren dat noa n jubeljoar verstreken is, bepoalt pries dij koper betoalen mout. Pries dij vroagd worden mag, mout berekend worden noar joaren, dat vrucht nog inhoald worden kin.
16 Des te meer joaren der nog over binnen, des te hoger is pries. Des te minder joaren, des te leger. Wat verhandeld wordt, is t aantal moal dat men opbrengst inhoalen kin.
17 Ie mouten nkander nait ofzetten. Heb ontzag veur joen God. Ik bin de HEER, joen God.
18 Kom mien bepoalens noa, hol joe aan mien regels en dou der noar. Den zel ie zunder zörg in joen laand leven kinnen.
19 t Laand zel vruchtboar wezen en ie zellen zat te eten hebben. Ie zellen der onbezörgd wonen kinnen.
20 En mog ie joe ofvroagen woar of ie t zeuvende joar van leven mouten as ie nait zaaien en inhoalen maggen,
21 dou der den denk om dat ik joe t zèsde joar zegen zel mit n opbrengst doar ie drij joar mit tou kinnen.
22 In t aachtste joar, as ie weer zaaien kinnen, aan t negende joar tou, kin ie leven van olde opbrengst, totdat ie dat joar nije opbrengst weer inhoalen kinnen.
23 Laand mag nooit veur aaid verkocht worden. Want t laand is mienent en ie binnen allenneg mor vremden dij bie mie wonen.
24 In joen haile laand mout elk t recht hebben om zien aigendom weerom te kopen.
25 As ain van joe veraarmt en n dail van zien grond verkopen mout, kin ain van zien aigen volk, ain dij t sibste tou hom is, zok melden om wat verkocht is weerom te kopen.
26 Gebeurt dat nait, mor gaait hom t noa verloop van tied zo goud dat hai t verkochde weeromkopen kin,
27 den mout e noagoan houveul joar of t verkocht west het en dij in mindern brengen op verkooppries. t Verschil mout e weerombetoalen aan dij hai t verkocht haar. Den krigt e zien aigen grond weerom.
28 Het e nait genog geld om hom weerom te betoalen, den blift t aan t jubeljoar tou in handen van dij t kocht het. Mor in t jubeljoar zel t weer vrijkommen en krigt e zien aigen grond weerom.
29 As ain n dicht hoes in n ommuurde stad verkocht, den zel t recht van weerkoop nait laanger duren as n joar noa t ogenblik dat t verkocht worden is. Dat zodounde geldt in dat gevaal t recht van weerkoop tiedelk.
30 Wordt t nait binnen n joar vrijkocht, den vervaalt t hoes - as e in n ommuurde stad staait - veurgoud aan koper en zien noazoaten. t Vaalt in t jubeljoar weer vrij.
31 Hoezen in dörpen dij nait ommuurd binnen, worden rekend bie t laand doar ze op stoan. Doar geldt t gewone recht van weerkoop veur, en in t jubeljoar valen ze weer vrij.
32 In steden dij deur Levieten bewoond worden, dij zai as aigen grond toudaild kregen hebben, geldt veur dij hoezen dat ze aaid weeromkocht worden kinnen.
33 Zo'n hoes kin deur n Leviet weeromkocht worden en vaalt - as t op aigen grond staait - in t jubeljoar weer vrij. Hoezen in steden dij bie verdailen van t laand onder Isrelieten aan Levieten touwezen binnen, gelden ja as heur aigen grond.
34 Akkers en gruinlaand bie dij steden maggen haildaal nait verkocht worden, want dat is ja veur aaid heur aigendom.
35 As ain van joe veraarmt en kop ter nait laanger bovenop holden kin, mout ie hom helpende haand baiden, krekt as ie n vremde helpen zollen dij bie joe touholdt. Ie maggen hom nait verkommern loaten.
36 Teun ontzag veur joen God en loat joen volksgenoten nait verkommern. As ie n volksgenoot wat lainen, mag ie hom veuròf gain rente ofvroagen en achteròf net zo min.
37 Ie maggen van hom gain rente vroagen as ie hom geld lainen, en ie maggen gain winst moaken as ie hom eten geven.
38 Ik bin de HEER, joen God, dij joe tou Egypte oethoald heb om joe Kanaän in bezit te geven, dat ik joen God wezen zol.
39 As ain van joe veraarmt en zokzulm aan joe verkocht, mag ie hom nait as sloaf behandeln.
40 Ie mouten hom beschaauwen as n aarbaider of as n vremde dij bie joe woont. Aan t jubeljoar tou zel hai veur joe aarbaiden,
41 den huift e nait meer bie joe dainen en kin e mit zien volk weeromgoan noar aigen femilie en noar grond van zien veurolden.
42 t Volk dat ik tou Egypte oethoald heb, is mienent. Isrelieten kinnen zodounde nait as sloaf verkocht worden.
43 Teun ontzag veur joen God en beul heur nait as sloaven òf.
44 As sloaven en sloavinnen kin ie mensken kopen oet volken om joe tou,
45 of van vremden dij bie joe wonen of noazoaten dij zai in joen laand kregen hebben. Dij sloaven en sloavinnen zellen joen aigendom wezen.
46 Ie kinnen heur aan joen noazoaten as aarfgoud noaloaten. Zai zellen veur aaid as sloaf veur joe aarbaiden blieven. Mor Isrelieten, joen bruiers, mag ie nooit as sloaf ofbeulen.
47 As mensken dij as vremden bie joe wonen, wat geld kriegen en ain van joe veraarmt en verkocht zok bie zo'n vremde of n noazoat van n vremde,
48 beholdt hai t recht van vrijkoop. Hai kin vrijkocht worden deur n bruier,
49 n oom of n neef of n aander van zien volk, of hai kin as e weer wat geld om handen het, zokzulm vrijkopen.
50 Mit dij aan wèl of e zok verkocht het, mout e noagoan houveul joar der liggen tussen t joar dat e zok verkocht het en t eerste jubeljoar dat komt. Verkooppries mout berekend worden noar t aantal dainstjoaren, noar t joarloon van n aarbaider.
51-52 As ter nog n bult joaren over binnen, mout e om zok vrij te kopen aan zien aigender n pries weerombetoalen, berekend noar t aantal joaren dij der nog over binnen veur t jubeljoar. Pries wordt hoger as t aantal joaren groder is en leger as t aantal klaainer is.
53 Zokkent mout op aigenste menaaier behandeld worden as n lösaarbaider dij joar op joar in dainst nomen wordt. Ie maggen nait toustoan dat e as sloaf ofbeuld wordt.
54 As e nait op ain of aander menaaier vrijkocht wordt, komt e in t jubeljoar vrij, mit zien kinder.
55 Want Isrelieten binnen mienent. Ik heb heur tou Egypte oethoald. Ik bin de HEER, joen God.
|
Leviticus 26
01Moak joe gain ofgodsbeelden, zet joe gain godenbeelden hèn, richt ook gain stainen op dij wijd binnen en zet in joen laand gain stainen hèn mit ofbeeldens der op om joe doar veur deel te boegen. Want ik, de HEER, bin joen God.
02Neem aaltied mien sabbat in acht en heb ontzag veur mien haailegdom. Ik bin de HEER.
03As ie mien bepoalens opvolgen, joe aan mien geboden holden en ze ook doun,
04zel ik joe op goie tied regen geven, dat eerde opbrengst geft en bomen vrucht droagen.
05Den zel tied van dörsen duren aan droevenplokken tou, en droevenplokken aan zaaitied tou. Ie zellen zat te eten hebben en zunder zörg in joen laand wonen kinnen.
06Ik zel t laand rust en vree geven, dat ie sloapen kinnen zunder dat ie kèl moakt worden. Ik zel der veur zörgen dat wilde daaiern joe mit vree loaten en dat t laand nait taaisterd wordt deur kriegsgeweld.
07Ie zellen joen vijanden op loop joagen en zai zellen deur joen sweerd deelstoken worden.
08Vief van joe zellen genog wezen om honderd te verjoagen, en mit honderd van joe joag ie tiendoezend op loop. Vijanden van joe zellen deur joen sweerd deelstoken worden.
09Ik zel noar joe omzain en joe vruchtboar en talriek moaken. Ik zel mie holden aan mien verbond mit joe.
10 Ie zellen van joen opbrengst eten kinnen aan tied tou dat ie nije opbrengst inhoalen en wat ter nog over is van olde opbrengst votdoun kinnen.
11 Mien woonstee zel middenmaank joe stoan en ik zel nooit gain ofgries van joe kriegen.
12 Ik zel maank joe verkeren. Ik zel joen God wezen en ie mien volk.
13 Ik bin de HEER, joen God, dij joe tou Egypte oethoald heb, dat ie nait laanger sloaf wezen zollen. Ik heb t juk broken doar ie onder doeknekt gingen en heb ter veur zörgd dat ie nou weer rondlopen kinnen mit kop in t èn.
14 Mor as ie nait noar mie lustern willen en dizze geboden nait noakommen,
15 as ie mien bepoalens noast joe deelleggen en n ofgries hebben van mien regels, as ie deur mien geboden nait te doun t verbond mit mie breken,
16 den zel ik van mien kaant joe dit aalmoal aandoun: dikke ellèn breng ik over joe, teren en dikke koors zellen joe t licht in ogen doven en joe oam ofkniepen. Ie zellen joen laand inzaaien, mor t is aal veur niks: joen vijanden zellen t opeten.
17 Ik zel mie tegen joe keren, dat ie deur joen vijanden versloagen worden. Dij joe hoaten, zellen boas over joe speulen. Ie zellen vluchten, alderdeegs as gainain achter joe heer zit.
18 As ie mie den nog nait geheurzoamen willen, zel ik straf veur joen zunden zeuvenmoal zo slim moaken.
19 Ik zel joen kracht, doar ie zo grootsk op binnen, breken. Lucht boven joen kop zel van iesder wezen en grond onder joen vouten van koper.
20 Ie zellen joe muid moaken, mor t is aal veur niks. Want joen laand zel gain opbrengst geven en joen bomen zellen gain vrucht droagen.
21 As ie joe tegen mie verzetten blieven en nait noar mie lustern willen, zel ik straf veur joen zunden zeuven moal zo slim moaken.
22 Ik zel wilde daaiern op joe ofsturen dij joe van joen kinder beroven en joen vij verroppen zellen. Zai zellen t volk zo oetdunnen dat wegen der verloaten bie liggen.
23 As ie hier nog niks van leren en joe tegen mie keren blieven,
24 zel ik op mien beurt mie ook tegen joe keren. Zeuvenmoal zo slim zel ik joe stravven veur joen zunden:
25 Ik zel joe mit t sweerd trevven om vroak te nemen dat ie t verbond schonden hebben. As ie den bezied kroepen in steden, zel ik pest op joe lösloaten, dat ie aan joen vijanden overleverd binnen.
26 t Brood dat joe in t èn holdt, wordt betuun: tien vraauwen zellen aan ain ovent genog hebben om der heur brood in te bakken en ze zellen thoeskommen mit ofwogen pozzies. Ie zellen te eten hebben, mor zat zel ie nait worden.
27 As ie den nog nait noar mie lustern willen en joe tegen mie keren blieven,
28 zel ik mie op mien beurt nog n moal zo slim tegen joe keren en joe zeuvenmoal zoveul stravven veur joen zunden.
29 Ie zellen joen aigen zeuns en dochters opeten,
30 ik zel joen ovverhögten verrinnewaaiern, joen wierookaltoars ondersteboven smieten en joen lieken op ain bult gooien mit dij levenloze godenbeelden van joe. Ik zel n dikke ofgries van joe hebben.
31 n Puunbult zel ik moaken van joen steden, joen haailegdommen vernailen, aangenoame reuk van joen ovvers wil ik nait laanger roeken.
32 Ik zel van t laand n wildernis moaken, dat joen vijanden dij t bezetten zellen, verbiesterd stoan.
33 En joe zel ik onder vremde volken verstreuen en mit trokken sweerd achter joe heer kommen. Joen laand zel n wildernis wezen en joen steden ain dikke puunbult.
34 Op zo'n menaaier, deurdat t laand broakligt en ie ondertussen noar t laand van joen vijanden verdreven binnen, wordt t laand schoadeloossteld veur rust dij t nait kregen het. Den zel t rust hebben en dij sabbatsjoaren vergoud kriegen.
35 Zo laank as t laand broakligt, krigt t rust dij ie t, dou ie der woonden, tiedens sabbatsjoaren nait geven hebben.
36 En dij van joe leventeg ontkommen binnen, zel ik in t laand van heur vijanden zo schrikachteg moaken dat ze al op loop goan as ze n bladje ritseln heuren. Ze zellen der oetnaaien of t sweerd heur op hakken zit, en deelvalen aalhouwel gainain achter heur heer zit.
37 Ain zel over aander strovveln as ze op loop goan veur t sweerd, en ondertussen is ter gainain dij achter heur heer zit. Ie zellen joe tegen joen vijanden over nait handhoaven kinnen
38 en maank vremde volken omkommen. t Laand van joen vijanden zel joe opvreten.
39 Dij van joe leventeg ontkommen binnen, zellen wegens heur aigen zunden en dij van heur veurolden, verkwienen in t laand van heur vijanden.
40 Mor as zai heur zunden en dij van heur veurolden belieden, benoam dat ze mie ontraauw west hebben en zok boetendes tegen mie keerd,
41 - krekt doarom zel ik mie op mien beurt tegen heur keren en heur votjoagen noar t laand van heur vijanden -, dat zodounde, as ze heur stieve koppen opgeven, zok deel geven en boute doun veur heur schuld,
42 den zel ik weer denken aan mien verbond mit Jakob en aan mien verbond mit Isaak en Abraham, en zel ik weer aan mien laand denken.
43 As t laand ainmoal deur heur verloaten is, kin t as zai der nait binnen, broakliggen om sabbatsjoaren in te hoalen. Ondertussen doun zai der boute veur dat ze mien veurschriften noast zok deellegd hebben en mien bepoalens minacht.
44 En alderdeegs den, as ze in t laand van heur vijanden touholden, zel ik heur nait versteuten en n ofgries van heur hebben of heur verrinnewaaiern. Ik zel mien verbond mit heur nait breken, want ik bin de HEER, heur God.
45 Ik zel denken aan t verbond dat ik sloot mit heur veurolden, dij ik veur t oog van ale volken tou Egypte oethoald heb, dat ik heur God wezen zol. Ik bin de HEER.'"
46 Dit binnen bepoalens, regels en veurschriften doar de HEER verholdens tussen hom en Isrelieten mit vastlegd het, en dij e op Sinai aan Mozes kundeg moakt het.
|
|
